Clara Bilbao

Europako SOILUTIONS proiektuak lau balio-kate baliozkotu eta optimizatuko ditu, gutxienez biohondakinez egindako bost lurzoru-medeapen ekoizteko.

GAIKER Zentro Teknologikoa, Basque Research & Technology Alliance, BRTAko kidea, Europako “Enabling underused bio-waste feedstocks into safe and effective market-ready soil improvers, SOILUTIONS” proiektuan parte hartzen duten hamabi kideetako bat da. Proiektu horren helburua lurzoruaren degradazioa itzultzea da, biohondakinez egindako medeapenak garatuz.

Europar Batasuneko lurzoruen % 70 inguru narriatuta daude kudeaketa jasanezinen eta produktu kimiko sintetikoen gehiegizko erabileraren ondorioz. Degradazio hori handituz doa eta lurraren emankortasuna eta produktibitatea arriskuan jartzen ari da.

Horregatik, arazo garrantzitsu horri aurre egiteko eta biohondakinetatik eratorritako alternatiba jasangarriak eskaintzeko, ekonomia zirkularrarekin bat etorriz, proiektu hau sortu da. Proiektua Horizon Europe ikerketa eta berrikuntza programak finantzatuko du, eta hiru urteko iraupena izango du (2023-2026).

Denbora horretan zehar, lau balio-kate baliozkotu eta optimizatuko dira, gutxienez biohondakinez egindako bost lurzoru-medeapen ekoizteko. Era berean, Flandesen, Valentzian eta Murtzian Living Labs egingo dira, interesa duten alderdiekin zuzenean ingurune errealetan lan egiteko eta, horrela, garatutako lurzoru-medeapenak merkatuaren beharrei erantzuten dietela, ingurumenean, ekonomian eta gizartean ondorio positiboak dituztela eta gizartearen nahiak eta legezko araudiak betetzen dituztela bermatzeko.

Gaur egun, SOILUTIONS proiektuan, biohondakinen karakterizazio kimikoa, biologikoa eta toxikologikoa egiten ari da, gero lurzoru-medeapen bihurtzeko. Gainera, medeapen horiek merkaturatzeko araudiak berrikusten ari dira.

GAIKER lurzoruaren medeagarriak garatzeko lehengai gisa erabiliko diren biohondakinen segurtasun azterketaren arduraduna da, eta ezarritako kalitate eta segurtasun baldintzak betetzen dituztela bermatuko du. Azterketa horretan biohondakinek eta garatuko diren lurzoru-medeapenek giza osasunerako zein ingurumenerako izan ditzaketen arrisku toxikologikoen ebaluazioa egingo da, in vitro eta ekotoxikotasun-saiakuntzen bidez. Gainera, analisi metagenomiko bat egingo da, garatutako lurzoru-medeagarrien ondorioz bakterio-komunitateen egituran gerta daitezkeen aldaketak aztertzeko. Segurtasun-azterketa honen emaitzak lurzoru-medeagarrien formulazio seguruak aukeratzeko erabiliko dira, diseinu seguru eta jasangarriaren irizpideari jarraituz (SSbD).

SOILUTIONSi buruz

SOILUTIONS proiektua Europar Batasuneko Horizon Europe ikerketa eta berrikuntza programaren funtsekin finantzatuta dago, eta 3 urteko iraupena izango du 2023ko ekainetik 2026ko maiatzera arte.

Proiektuan lan egiten duten 11 kideak honako hauek dira: S.A. Agricultores De Lavega De Valencia (Koordinatzailea – Espainia), NuReSys (Belgika), CETENMA (Espainia), GAIKER (Espainia), Draxis Environmental (Grezia), Greenovate! Europe (Belgika), Collaborating Centre On Sustainable Consumption And Production – CSCP (Alemania), Las Naves (Espainia), Entomo Consulting (Espainia), Ghent University (Belgika), Fertiberia (Espainia).

SOILUTIONS proiektua Europar Batasunak finantzatzen du.
Egilearenak dira adierazitako iritziak, eta ez dituzte nahitaez Europar Batasunaren edo Europako Ikerketa Agentzia Eragilearen (REA) iritziak islatzen. Europar Batasuna eta dirulaguntza ematen duen agintaritza ez dira horien erantzule.

Tresna teknologikoen garapenean oinarrituta, DIGITAP ura hornitzeko sisteman zaintzeko, aurreikusteko eta optimizatzeko proiektua da.

Bost euskal enpresa eta erakundek jarri dute martxan DIGITAP proiektua. Biki digitalak garatuz eta ezarriz, DIGITAPek ura hornitzeko sistemen kudeaketa integrala hobetu nahi du. Tresna teknologiko berritzaileei esker egin daiteken ur-masen osasunaren monitorizazioari eta zaintzari esker, hornidura-instalazioetara sartzen den uren kalitateari buruzko alerta goiztiarreko sistemak egiteko metodo berriak ezarri ahal izango dira.

Ekimena 2026ko apirilera arte luzatuko da, eta uraren kudeaketa integralaren erronkari erantzuten dio, gero eta ziurgabetasun gehiago duen egoera batean. Egoera horretan, digitalizazioa funtsezko tresna izango da klima aldaketa arintzeko eta horretara egokitzeko eta uretako ekosistemen egoera hobetzeko, bai eta uraren zikloaren kudeaketa hobetzeko ere, gero eta ohikoagoak izango diren eskasia aldiei aurre egiteko.

Ura ezinbesteko baliabidea da bizitzarako, eta haren eskasia faktore mugatzailea da edozein jarduera egiteko. Horrekin batera, haren erabilgarritasuna eta kalitatea gero eta zalantzagarriagoa da, eta horregatik, arrisku hidrikoaren ebaluazioa gaur egun inoiz baino gehiago da erronka estrategikoa. Uraren kudeaketak arriskuen kudeaketaren sinonimoa izan behar du orain. Ur-zerbitzuen hornitzaileek gai izan behar dute eskasia, lehortea, uholdeak, uraren kalitatea eta abar kudeatzeko, eta guztiak dira segurtasun hidrikoaren elementuak.

Muturreko gertaerak gero eta ohikoagoak dira klima-aldaketaren ondorioz. Lehorte-aldi luzeak eta prezipitazio oso handiko aldiak daude, uholde-arriskua ere ekar dezaketenak; horregatik, eta gizarte osoarentzat duen garrantzi estrategikoagatik, uraren zikloaren kudeaketa integrala errealitate hidriko berri batera egokitu behar da, kudeaketa-sistemak egokituz, hornidura normala bermatzeko, bai kantitateari bai kalitateari dagokienez.

DIGITAP proiektuaren izaera berritzailea digitalizazioa aplikatzean eta tresna teknologikoak garatzean datza, hiriko uraren ziklo integralaren eta horrek ingurune hidrikoarekin duen erlazioaren arazoak konpontzeko, eta horrela, jatorriko uraren kalitatea ezagutzeko, eta ur faltak eta lehorteak aurreikusteko. Proiektu barruan, kasu pilotu bat garatuko da AMVISA (Gasteizko Udal Urak) hornidura planta batean, baliabideen efizientzia hobetzen eta erabakiak hartzen laguntzeko. DIGITAP proiektuaren bidez, kontingentzien analisi hidriko, kuantitatibo eta kualitatiboa egiteko soluzio teknologikoak garatuko dira, zenbait egoera antzeman eta aurreikusteko, eta, horrela, datuen analisiaren arabera erabakiak hartuz, arrisku egoerak txikiagotzeko.

Lehenengo lan-fasea tresna digitalaren kontzeptualizazioa eta garapena izango da; gero, tresna praktikan erabiliko da, tresna baliozkotzeko, berrikuntza sustatzeko, eta uraren zikloaren sektorearen beharrak eta eskakizunak identifikatzeko (IoT (Gauzen interneta) eta digitalizazio enpresen aurrean).

Proiektuaren partzuergoa

DIGITAP partzuergoa honako hauek osatzen dute: Aclima, Basque Environment Cluster (proiektuaren buru eta koordinatzailea), Agrupa Laboratorio, Aquadat eta Cimas enpresak, eta GAIKER Zentro Teknologikoa.

Industria, Merkataritza eta Turismo Ministerioaren Enpresa Talde Berritzaileei Laguntzeko Programak (AEI) finantzatzen du proiektua, Europar Batasunak finantzatutako Suspertze, Eraldatze eta Erresilientzia Mekanismoaren bidez (Next Generation EU).

GAIKERen zeregina

GAIKERek, uraren arloan ospe handiko eta esperientzia handiko zentro teknologikoa den aldetik, ur masetako uraren kalitatearen parametro adierazleei buruzko ezagutzak emango ditu, baita ura edangarri bihurtzeko prozesuan parte hartzen duten tratamenduetan parametro horiek duten eraginari buruzko ezagutza ere. Hori guztia proiektuan garatuko den tresna digitalean integratuko da.

GAIKERen saiakuntza hauek egiten ditugu: – Ekotoxikologikoak, lurreko, itsasoko eta ur gezako ingurumena zaintzeko konposatuen eta produktuen segurtasuna ezagutzeko eta efektu ekotoxikologikorik ez dutela ziurtatzeko. – Biodegradagarritasuna, garatutako produktu edo konposatu berriek ingurumeneko ekintza biologikoaren ondorioz izango duten degradazioa ikertzeko. 3Ren printzipioari jarraituz, espezie alternatiboak eta in vitro metodoak erabiltzen ditugu. Metodo estandarrez gain, animalien esperimentazioa murrizten laguntzeko metodologia berriak ere garatzen ditugu. >>Ikusi saiakuntzak