Archives for July 2024

SAbyNA proiektua, Europar Batzordearen Horizon 2020 programak finantzatua, arrakastaz amaitu da, nanomaterialak eta nanoteknologiaz egindako produktuak modu seguruagoan eta jasangarriagoan garatzeko orientabidea emateko lau urte baino gehiagoko lanaren ondoren.

Socorro Vázquez-Campos doktoreak (Leitat) koordinatu du proiektua, eta, horren ondorioz, orientaziorako web-plataforma integrala sortu da (https://platform.sabyna.eu/), nanomaterialak eta produktu seguruagoak garatzeko jarraibideak eta tresnak eskaintzeko. Plataforma hori nanoteknologiaz egindako materialak eta produktuak diseinatzen, garatzen eta ekoizten dituztenentzat sortu da, eta baita ikertzaileentzat ere. Plataformak, batez ere, bi sektore nagusi gidatzen ditu, Margoak eta Fabrikazio Gehigarria, nanoteknologian oinarritutako produktu seguruagoak garatzeko.

Socorro Vázquez-Campos: "SAbyNA aurrerapauso erabakigarria izan da, nanomaterial eta nanoteknologiaz egindako produktu seguruagoak diseinatzeko eta garatzeko metodologiak eman baititu. Proiektu honetan sortutako laguntza web-plataforma baliabide ezin hobea izango da berrikuntza bultzatzeko eta nanoteknologiarentzat etorkizun seguruagoa eta jasangarriagoa ziurtatzeko."

Teknologia berrien segurtasunari modu erreaktiboan ekiten dioten ikuspegi tradizionaletan ez bezala, SAbyNAk produktuak eta prozesuak diseinatzeko eta garatzeko hasierako etapetatik segurtasuna modu proaktiboan ebaluatzeko estrategiak ezarri ditu. Horrela, langileentzako, kontsumitzaileentzako eta ingurumenerako segurtasuna maximizatzen da, eta, aldi berean, nanomaterialek eta nanoteknologiaz egindako produktuek ematen duten funtzionaltasunaren onura guztiak mantentzen dira.

Nanoteknologia segurua garatzeko plataforma integrala
SAbyNA Orientazio Plataformak nanoteknologiaren diseinu eta garapen seguruagoa eta jasangarriagoa bultzatzeko baliabide ugari eskaintzen ditu, besteak beste:

• Nanopartikulen segurtasuna, fabrikazio-prozesuak eta nanoteknologiaz egindako produktuen erabilera erraz eta sakonago ebaluatzeko urratsez urratseko prozedura.
• Nanomaterialen eta nanoteknologiaz egindako produktuen segurtasuna, jasangarritasuna eta kostuak bizi-ziklo osoan hobetzeko lan-fluxu eta estrategietarako jarraibide zehatzak, haiek ekoiztu eta ezabatu arte.
• Nanomaterialen eta nanoteknologiaz egindako produktuen diseinuan eta garapenean segurtasuna, jasangarritasuna eta kostuak ebaluatzeko tresnak, ereduak eta metodologiak.
• Ebaluazioetarako, osasunari eta ingurumen- eta lan-segurtasunari buruz dauden datuak eta datu berriak eskuratzea errazten duten datu-baliabideak.
• Bizi-zikloa ebaluatzeko (LCA) eta ingurumen-jasangarritasunerako kostuak ebaluatzeko tresna sinplifikatuak eta bi sektore garrantzitsuetara (Margoak eta Fabrikazio Gehigarria) egokitutako kostuen ebaluazioa.

ThinkWorks B.V.ren jabekide den eta plataformaren garapenean liderra izen den Ralph Vanhautenek dioenez, "SAbyNAk orientazio aditua eskaintzen du, jarraibideak eta datu-baseak bezalako baliabideen bidez. Kasu pertsonalizatuak konfiguratzeko eta jasangarritasunaren eta kostuen ebaluazio sinplifikatuak egiteko aukera ere ematen du. Kasu bat eraikitzeko, erabiltzaileak materialak sartu behar ditu, emango dioten erabilera deskribatu behar du, eta askapen, esposizio eta arrisku egoerak azaldu behar ditu. Pauso horiek emateko, menu klikagarriak eta lineako aplikazioari lotutako datu-baseak daude. Ezagutza-moduluen bidez, giza osasunerako eta ingurumenerako arrisku potentzialak aurkitzen laguntzen zaio erabiltzaileari, eta arrisku horiek murrizteko edo arintzeko ekintza espezifikoak proposatzen dira. Azkenik, hainbat egoera konpara daitezke, erabakiak hartzeko prozesua errazteko (produktuaren funtzionaltasuna mantenduko edo hobetuko duten konponbide seguruagoak, jasangarriagoak eta merkeagoak)".

SAbyNA proiektuaren emaitzek aurrerapen nabarmena ekarri diote nanoteknologiaren industriari, nanomaterialen eta nanoteknologiaz egindako produktuen garapen arduratsurako eremu integrala eskainiz. SAbyNA online orientazio-plataforma industriarako, garatzaileentzako eta ikertzaileentzako funtsezko tresna bihurtzea espero da, nanoteknologiarentzat etorkizun seguruagoa eta jasangarriagoa lortzen laguntzeko.

Daniel Perssonek, Nouryon-eko Inorganic Specialties I+Gko zientzialariak, hau dio: "Nouryon liderra da produktu kimiko espezializatuetan, eta silize koloidal estandarraren eta silanoarekin aldatutako silize koloidalaren hornitzailea da. SAbyNA proiektuan sartu ginen, silize-nanoformen gainazala silanoarekin aldatu ondoren behatutako toxikotasunaren murrizketa hobeto ulertzeko. SAbyNA metodologiak eta beste ebaluazio-tresna batzuk erabiliz, emaitzek gure aurretiko azterketak berretsi zituzten, eta, gainera, aukera eman zuten gainazaleko silano estaldura gero eta handiagoa zuten laginetan efektu osoa lortzeko behar zen gainazalaren funtzionalizazio-maila optimoa aurkitzeko. Aurkikuntza horiek oso interesgarriak dira beste nanomaterial batzuk egiten dutenentzat; izan ere, nanoteknologiaz egindako produktuen materialak diseinatzean diseinu seguruko antzeko estrategiak aplika litezke".

SAbyNA proiektua ofizialki 2024ko maiatzaren 31n amaitu bazen ere, nanoteknologiara ekarri duen berrikuntza eta segurtasun ondareak iraun egiten du. Lineako Orientazio Plataforma eta proiektuan garatutako baliabideak irisgarri eta eguneratuta egongo dira, haien eragin positiboak denboran zehar jarraituko duela bermatzeko.

Plataformatik harago, SAbyNA proiektua garatu duen taldea nanoteknologiaren garapen arduratsuarekin konprometitutako aditu eta profesionalen sare sutsu bihurtu da. Sare horrek lankidetzan eta ikerketa eta proiektu berriak sustatzen jarraituko du, SAbyNAren ikuspegi proaktibo eta seguruak etorkizuneko nanoteknologiaren estandarra ezartzen jarraituko duela ziurtatuz.

Araceli Sánchez-Jiménezek, Espainiako Segurtasun eta Osasun Institutu Nazionaleko eta SAbyNAren Aholku Batzordeko kidea, baieztatu duenez: "SAbyNAk Diseinu bidezko Segurtasun eta Jasangarritasunaren (SSbD) ebaluazio konplexua elkarlaneko prozesu optimizatu bihurtzen du. Materialen propietateetan eta prozesuaren parametroetan egiten diren aldaketek segurtasunean eta jasangarritasunean duten eragina ikustea ahalbidetzen du, horrela erabakiak informazio nahikoa izanda hartu ahal izateko." Eta gainera hau dio: "Ebaluazioaz gain, SAbyNAren ardatza diseinua da, eta horretarako ekintzak proposatzen ditu nanomaterialak, produktuak edo prozesuak seguruagoak eta jasangarriagoak izan daitezen."

Proiektua egin duten pertsonak eta proiektuan zehar garatutako baliabideak etorkizuneko ekimenetarako oinarri sendo izango dira, nanoteknologiak aurrerapen teknologikoa bultzatzen jarraituko duela ziurtatuz, produktu seguruagoak eta jasangarriagoak ekoizten dituen bitartean.

SAbyNAri buruz
SAbyNA (Safe by Design for Nanomaterials) Europar Batasuneko Horizon 2020 programak finantzatu du (G.A. N 862419). Bere helburua nanomaterialen eta nanoteknologiaz egindako produktuen diseinu segururako estrategiak garatzea da. Socorro Vázquez-Campos doktoreak (Leitat) koordinatu zuen proiektua, eta 17 bazkideko partzuergoa du; besteak beste, unibertsitateak, zentro teknologikoak, ikerketa institutuak eta industria (ETEak eta enpresa handiak).

GAIKERen lana
GAIKERek esperientzia handia du nanomaterialak dituzten produktuen segurtasunaren eta jasangarritasunaren ebaluazioan eta diseinu seguru eta jasangarrirako tresnen erabileran. Proiektu honetan, bizi-zikloaren analisia (LCA) egiteko plataforma sinplifikatu bat garatzeaz arduratu da, nagusiki bi sektoretako produktuetan (fabrikazio gehigarria eta margoak) nanomaterialak erabiltzeak ingurumenean dituen ondorioak ebaluatzeko. Halaber, segurtasuna ebaluatzeko estrategia baten garapenean parte hartu du, eta sektore horietarako bi azterketa-kasurekin egiaztatu izan da.

Informazio gehiago:

• SAbyNA Project Website: https://www.sabyna.eu/
• Official SAbyNA Video: https://youtu.be/j9NGxPtl8Xs?feature=shared
• SAbyNA Project on the European Commission Portal:
  https://cordis.europa.eu/project/id/862419

TRANSEATION europar proiektuak azpiegitura hibrido urdin-grisak garatu eta haien eraginkortasuna frogatuko du itsasoko eta kostaldeko eremuetan

GAIKER Zentro Teknologikoak, Basque Research & Technology Alliance – BRTAko kide, TRANSEATION europar proiektuan parte hartzen du. Proiektu horren azken helburua itsas ekosistemen osasuna babestea eta leheneratzea da, naturan oinarritutako konponbideak, hiritarren parte-hartzea eta digitalizazioa erabiliz.

Ikerketak naturan oinarritutako konponbideak (Nature-based solutions edo NBS) -itsas biodibertsitatea zaintzeko baliabide eraldatzaile gisa- eta zerbitzu ekosistemikoak konbinatzen dituzten itsas azpiegitura hibridoen eraginkortasuna frogatu nahi du. Aldi berean, funtsezko erronka sozialei heldu nahi die, hiru erabilera-kasu martxan jarriz: off-shore plataforma eolikoak, kostaldea babesteko azpiegitura eta akuikultura azpiegitura bat.

GAIKERek maila trofiko baxuko akuikultura azpiegituraren garapenean parte hartzen du. Frogatzaile hori AZTI Zentro Teknologikoak zuzentzen du eta ITSASKORDA enpresak ere garatzen du. Bertan, Europako akuikulturaren sektorerako naturan oinarritutako konponbideak ezarriko dira, ekintza hauek garatuz: oinarri biologikoko konposatuak garatu, produktua atzitzeko eta landatzeko sistemen monitorizazio teknikoa egin, konpostagarritasuna aztertu, soka biologikoak birziklatu eta ingurumen-inpaktua ebaluatu.

Lan honen bidez, GAIKERek naturan oinarritutako material jasangarrien arloan duen tokia sendotu nahi du, bereziki, ohiko material plastikoak ezabatzeko balio ahal duten aplikazio berrietan. Halaber, aurretik egin dituen proiektuetan lortutako emaitzen irismena zabaldu nahi dute.

Europar Batasuneko Batzordeak bultzatuta eta Centro Tecnológico Naval y del Mar (CTN) buru duela, ikerketa honek 3 urteko iraupena du (2024-2027), eta hamasei kide eta laguntzaile ditu, besteak beste, ikerketa zentroak, industria enpresak eta ingurumen kudeaketarako erakundeak.

TRANSEATION proiektuak aurrerapen nabarmena dakar ekosistemen kudeaketan, itsasoko eta kostaldeko eremuetan azpiegitura hibrido urdin-grisak garatuz eta aplikatuz.

Proiektu honek Europar Batasunaren Horizon Europe berrikuntza-programaren finantzaketa jaso du, 101096457 zenbakiko dirulaguntza-hitzarmenaren bidez. Argitalpen honek autorearen iritziak besterik ez du islatzen; Europar Batasunak ez du bere gain hartzen informazio horren erabileraren gaineko erantzukizunik

AIMPLASek, AITIIPek, CIDAUTek eta GAIKERek osatzen dute sare hori, eta elikagaietarako ontzien segurtasunerako, garraioaren osagaiak arintzeko eta nekazaritza-praktikak hobetzeko bioplastikoak erabiltzea dute helburu.

MARFIL Sarearen arrakastak lagunduko du petrolioarekiko mendekotasuna murrizten, nekazaritzako azpiproduktuak balorizatzen eta zabortegietara inolako balorizaziorik gabe heltzen diren hondakinen kopurua mugatzen.

AIMPLAS Plastikoaren Institutu Teknologikoak, Garraio eta Energiaren Ikerketa eta Garapenerako Fundazioak (CIDAUT) eta AITIIP eta GAIKER zentro teknologikoek MARFIL Sarea eratu dute, iturri berriztagarrietatik eratorritako bioplastikoak, gehigarriak eta errefortzuak funtsezko sektoreetan material berritzaile gisa erabiltzea bultzatzeko.

Petrolioaren ordezko iturrietatik eratorritako material plastiko horiek eragin txikiagoa dute ingurumenean eta errazago birzikla eta/edo biodegrada daitezke. Horregatik, material industrial asko erabiltzen duten sektoreetan sustatuko dira, hala nola elikagaiak ontziratzeko sektorean, eta baita balio erantsi handiko industria-sektoreetan ere, hala nola garraioan eta nekazaritzan. Helburua da ingurumenaren, teknikaren eta ekonomiaren ikuspuntutik aukerarik onena direnean, haiek askoz ere gehiago erabiltzea.

Horretarako, MARFIL Sareak ikerketa, garapen, berrikuntza eta prestakuntza programa estrategikoa garatuko du, zentro horiek oinarri biologikoko plastikoak garatzeko dituzten gaitasunak indartzeko asmoz, batez ere hondakinak, nekazaritza-industriako azpiproduktuak edo ordezko biomasak erabilita. Lortutako gaitasunak hainbat mailatan erabiliko dira, puntako ikerketa-taldeekiko lankidetza sustatzeko, lehengai eta produktu jasangarrien garapenean industriak duen interesa handitzeko, talentua erakartzeko eta bioplastikoak erabiltzeak zenbait sektoretan dituen ingurumen-abantailei buruz gizartea kontzientziatzeko, hala nola, ontzietako elikagai segurtasunean, garraio-sektorerako osagaiak arintzeko eta nekazaritza-praktikak hobetzeko, betiere hornidura-katearen erresilientzia ziurtatuz.

Helburua da iturri berriztagarrietatik eratorritako polimeroen erabilera 2030ean Espainiako guztizkoaren % 5 baino gehiago izatea (200.000 tona inguru). MARFIL Sarearen arrakastak asko lagunduko du petrolioarekiko mendekotasuna murrizten, nekazaritzako azpiproduktuak balorizatzen (horrela landa-eremuetako despopulazioa murrizten lagunduz) eta zabortegietara inolako balorizaziorik gabe heltzen diren hondakinen kopurua mugatzen.

Hiru ikerketa-ildo nagusi

Hiru ildo nagusi ikertuko dira: nekazaritza industriako biomasaren tratamendu jasangarri eta eskalagarria, biopolimeroak, gehigarriak eta errefortzuak ekoizteko; bere propietateak eta prozesatzeko gaitasuna hobetzea, bioplastikoak polimerizatzeko teknika berrien bidez; eta bere konpostagarritasuna eta birziklagarritasuna handitzea.

Hasieran hiru sektore nagusitan lan egingo bada ere (garraioa eta logistika, ontziratzea, eta nekazaritza eta arrantza), MARFIL Sarearen emaitzak plastikoak erabiltzen dituzten beste sektore batzuetara (eraikuntza, sektore elektriko-elektronikoa, ehungintza eta altzariak) eta balio erantsi handiko industrietara (adibidez, osasuna, bioteknologia eta aeronautiko-aeroespaziala) zabalduko dira.

GAIKERen zeregina

GAIKERek MARFIL Sarearen helburu estrategiko guztietan lagunduko du, biopolimeroek merkatuan duten lehiakortasuna indartzeko. I+G+B garatzeko ildoei dagokienez, Zentro honek Sareko zenbait gaikuntza-eremu zuzentzen ditu:
• Biopolimero mikrobiarrak lortzeko bioprozesuak.
• Polimeroak lortzeko bide berriak eta naturan oinarritutako errefortzuak
• Naturan oinarritutako konpositeen eta tarteko produktuen garapena
• Erakusleen baliozkotze funtzionala, eta bizi-amaierako, biodegradagarritasuneko eta birziklagarritasuneko estrategia berrien azterketa

Sare horri esker, GAIKERek nabarmen handituko du teknologietan duen gaitasuna, eta BIOEKONOMIAn duen zeharkako estrategia sendotuko du, balio-katean gora egin ahal izateko. Horretarako, monomeroak eta materialak eraldatzeko/aldatzeko/sintetizatzeko azken teknologietan trebatu beharko da, eta baita, ondoren, merkatuko eskaeraren araberako funtzionaltasuna eta prozesagarritasuna izateko naturan oinarritutako produktuak garatzeko ere.

Red MARFIL proiektua Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak argitaratutako 2023ko Bikaintasuneko Zentro Teknologikoen Cervera deialdiaren parte da, eta Suspertze, Eraldatze eta Erresilientzia Planaren Europako funtsekin finantzatuta dago. Garapen Teknologikorako eta Berrikuntzarako Zentroak (CDTI) kudeatzen du programa.

GAIKERen, litio-ioizko bateriak bizitza baliagarriaren amaieran tratatzeko eta birziklatzeko teknologiak eta prozesuak ikertzen eta garatzen ditugu.

Honako lan hauek egiten ditugu:

•    Bateriak identifikatzea eta sailkatzea
•    Bateriak deskargatzea
•    Bateriak desmuntatzea eta elektrodoak ateratzea
•    Black mass estandarra eta purutasun handikoa lortzea
•    Material ez-aktiboak berreskuratzea
•    Material aktiboak hidrometalurgia bidez berreskuratzea
•    Black mass ezaugarritzea

Más información

GAIKERek ontzi arinen hondakinak kudeatzeko eta tratatzeko ereduaren eraldaketa digital adimendunerako oinarriak ezartzeko, ezagutza teknologiko berria sortzen lagundu du

“Hondakinak balorizatzeko sektorearen eraldaketa teknologikoa, Espainiako industrian ekonomia zirkular eraginkorra bultzatzeko” SEPARA proiektua, non GAIKER Zentro Teknologikoak (Basque Research & Technology Alliance, BRTAko kidea) parte hartu duen, arrakastaz amaitu da lau urte ondoren.

Ikerketa zortzi enpresek osatutako partzuergoak egin du, eta Ecoembesek zuzendu du, 1997tik Espainian plastikozko, metalezko, brikezko, egurrezko, paperezko eta kartoizko ontzien birziklapena bultzatzen duen erakundea. Ikerketak emaitza onak lortu ditu, proposatutako helburu tekniko guztiak lortuz, eta hondakinen bereizketaren digitalizazioaren arloan etorkizunean garapenak egiteko oinarri sendoa ezarri du. Esaterako, sistema adimendunak txertatu dira prozesuaren fase guztietan, eta gobernantza digitaleko plataforma bat garatu da. Plataforma horren bidez instalazioak modu automatizatuan kudeatu ahal dira, eta, gainera, premia desberdinak dituzten interes-agenteentzako output ugari sortu ahal ditu .

SEPARA Garapen Teknologikorako Zentroak (CDTI) finantzatu zuen, Enpresa Berrikuntzako Sektoreko Ekimen Estrategikoetarako laguntza-programan (Misiones CDTI), eta ontzi arinen hondakinak hautatzeko instalazioen eraldaketa digital adimenduna ahalbidetuko duten oinarri teknologikoak ezartzera bideratutako ezagutza berria sortzeko helburuarekin sortu zen, haien eraginkortasuna eta produktibitatea handitzeko.

Horretarako, teknologia optiko aurreratuak, sistema robotikoak, adimen artifizialeko algoritmoak eta datu masiboen tratamendurako sistemak ikertu eta baliozkotu dira, hondakinen bilketan, hautaketa-instalazioan (heltzen den hondakina denbora errealean ezaugarritzea, inpropioen triajea, ontzien sailkapena eta berreskuratutako materialen kalitatearen monitorizazioa) eta bilketa – instalazioaren arteko loturaren ingurunean aplikatuta.

Ikerketa horri esker, plastikozko ontziak bereizteko eta birziklatzeko gaitasuna handitu eta modernizatu egin da, eta, beraz, 20185/852 (EB) Zuzentarauak ezarritako helburua lortzeko lagundu du; izan ere, zuzentarau horren arabera, 2030. urterako plastikozko ontzi guztiak birziklatu ahal izango dira.

Proiektuko kideak
SEPARA proiektuan Ecoembes (burua), Minsait, Atria Innovation, Pixelabs, Piperlab, Picvisa, SpectralGeo eta Trienekens enpresek hartu dute parte.

---

Proiektu honek CDTIren dirulaguntza jaso du, Enpresa Berrikuntzako Sektoreko Ekimen Estrategikoetarako laguntza-programaren barruan (Misiones CDTI). Espediente-zenbakia: MIG-20201006